شناخت امام زمان (عج) ـ بخش یازدهم

ارتباطی دائمی با حضرت ولی عصر عج

در آخرین جلسه کلاس امام زمان شناسی این سال تحصیلی، به حضرت حجّت عرض می‌کنیم:

مجلس تمام گشت و به آخر رسید عمر

ما همچنان در اول وصف تو مانده ایم

در سال گذشته، هر بار به امید اینکه معرفت‌مان نسبت به وجود مقدس امام عصر عجّل‌الله‌فرجه افزون شود، در کلاس حاضر شدیم. بر این باوریم که جهالت ما مانع و حائلی است که بین ما و امام‌مان فاصله انداخته و با همه وجود از حضرت تمنّا می کنیم با دست ولایت مآبی خود این جهالت را مرتفع کنند.

به محضر ولی عصر عجّل‌الله‌فرجه عرض می‌کنیم: «بِنَفْسِی أَنْتَ مِنْ مُغَیبٍ لَمْ یخْلُ مِنَّا، بِنَفْسِی أَنْتَ مِنْ نَازِحٍ مَا نَزَحَ عنا»[۱] باور داریم که در هر جمعی حضور دارید، هرگز از ما جدا نیستید و نگاه‌تان را از ما بر نمی دارید. اما تمنّای ارتباطی فراتر از این را داریم. «مَتَى تَرَانَا وَ نَرَاكَ وَ قَدْ نَشَرْتَ لِوَاءَ النَّصْرِ تُرَى»[۲] کی می‌شود که هم شما ما را ببینید و هم ما شما را نظاره کنیم. «نَحُفُّ بِكَ» و به دور شما حلقه بزنیم.

با این آرزو ایّام عمر را سپری می‌کنیم که روزی در جشن ظهور حاضر شویم.

من که امروزم بهشت وصل حاصل می‌شود

وعده فردای زاهد را چرا باور کنم

زیارت آل یاسین، از لسان مبارک امام عصر عجّل‌الله‌فرجه است. خود حضرت به ما آموخته‌اند که برای ارتباط با ایشان، این عبارات را بر زبان آوریم و با چهل سلام به محضر مبارکش عرض ادب و ارادت داشته باشیم.

امام عجّل‌الله‌فرجه مجوّز ارتباط دائم را برای ما صادر کرده‌اند، ما از حضرت غافلیم و خود را کنار می‌کشیم. عاجزانه اقرار می‌کنیم: «رَبَّنا ظَلَمْنا أَنْفُسَنا»، و به جهت همه غفلت‌ها، جهالت‌ها، و ظلم‌هایی که به خود روا داشتیم از حضرت حق طلب مغفرفت می‌نماییم.

از سویدای دل تمنّا می کنیم به ما خبر دهند:

وعده‌ی دیدار نزدیک است یاران مژده باد

روز وصلش می‌رسد، ایام هجران می‌رود

«أَلَیسَ الصُّبْحُ بِقَرِیب‏»

شباهت حضرت ولی عصر عج با قرآن

صاحب کتاب مکیال المکارم[۳] معتقد است که بین ولی عصر عجّل‌الله‌فرجه و قرآن کریم شباهت‌هایی وجود دارد. ایشان برخی از وجوه تشابه را ذکر کرده‌اند. با تأمّل در این موارد، می‌توانیم روابطمان با حضرت را بازنگری کنیم و دریابیم چه میزان حضرت به ما نزدیک هستند و در زندگی‌مان نقش دارند.

بیان حقایق

 «وَ نَزَّلْنا عَلَیكَ الْكِتابَ تِبْیاناً لِكُلِّ شَی‏ء»[۴]

«کتاب را بر تو نازل کردیم که بیانگر هر چیزی است.»

حقیقت همه امور به طور واضح و روشن در قرآن بیان شده است. ولی عصر عجّل‌الله‌فرجه عِدل قرآن هستند، بنابراین حقیقت وجودی یکایک ما برای حضرت واضح است.

از امام زمان عجّل‌الله‌فرجه تمنّا می‌کنیم اگر مملکت وجودی‌مان مملو از عیب بوده و حقیقت‌مان نازیباست، با نگاه خود عیب‌هایمان را بر طرف نموده و باطن‌مان را زیبا کنند.

مرحوم مقدادی (معروف به شیخ حسنعلی نخودکی) در مکاشفه‌ای ملاحظه می‌کنند، امام‌رضا علیه‌السلام در قسمتی از صحن ایستاده‌اند و زوّار از زیر دستشان عبور می‌کنند و زائرانی که باطنشان به شکل حیوان است، به محض رد شدن از زیر دست حضرت ثامن الحجج علیه‌السلام به صورت انسان در می‌آیند. بعد از این مکاشفه، ایشان وصیت کردند پس از مرگ در آن محلّ دفن شوند. (مزار ایشان در صحن سقاخانه، رو به روی ایوان طلا قرار دارد.)

به حضرت ولی عصر عجّل‌الله‌فرجه عرض می‌کنیم: مولای ما! جدّ بزرگوارتان برای انسانیّت زوّار، دستشان را به میدان آوردند، شما چشم‌های خود را به میدان بیاورید تا با نگاه‌تان ملکوت‌مان نورانی شود.

خروج از ظلمت و تاریکی

«هُوَ الَّذی ینَزِّلُ عَلى‏ عَبْدِهِ آیاتٍ بَیناتٍ لِیخْرِجَكُمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّور»[۵]

«او خدایی است که آیات بیّنات را بر بنده‌اش نازل کرد تا شما را از ظلمات به سوی نور خارج کند.»

با توسّل و تمسّک به قرآن از ظلمات رها شده و راهی وادی نور می‌شویم.

امام عصر عجّل‌الله‌فرجه در زندگی ما همچون قرآن ایفای نقش می‌کنند. اگر در زندگی ولایت حضرت ولی عصر عجّل‌الله‌فرجه را پذیرا شویم از ظلمات جهل، شرک، معاصی و رذائل اخلاقی خارج شده و به سوی نور الهی می‌رویم. به میزانی که رابطه‌مان را با امام عجّل‌الله‌فرجه قوی‌تر کرده و اُنس‌مان را بیشتر کنیم، جای پای حضرت را در گوشه گوشه زندگیمان مشاهده می‌نماییم و با لطف و عنایش از شرک و ریا، معصیت‌ها و بداخلاقی‌ها جدا می‌شویم.

شفا دهنده

 «وَ نُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ ما هُوَ شِفاءٌ وَ رَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنینَ وَ لا یزیدُ الظَّالِمینَ إِلاَّ خَسارا»[۶]

قرآن درمانگر مومنین است. آقای جوادی آملی می فرمایند: «قرآن دارو نیست، درمان است، خودِ شفا است.»

گاهی دارو عوارض جانبی دارد، یک بیماری را درمان کرده و باعث ایجاد بیماری دیگر می‌شود. اما قرآن چنین نیست، و مایه شفای اهل ایمان معرفی شده است.

یکی از وجوه شباهت حضرت ولی عصر عجّل‌الله‌فرجه با قرآن، شفا بودن حضرت است. امام عجّل‌الله‌فرجه عِدل قرآن هستند و در پرتو ارتباط با حضرت می‌توانیم از تمامی بیماری‌های اعتقادی و اخلاقی رها شویم. با ولایت امام عجّل‌الله‌فرجه حسادت، بخل، کینه، حسد، حرص، تنگ نظری و… انواع بیماری‌های روحی و فکری‌مان درمان می‌شود و با پیوست به امام عجّل‌الله‌فرجه راه رسیدن به انواع کمالات برای‌مان هموار می‌گردد.

شفاعت کننده

یکی از نقش‌های اساسی قرآن، شفاعت است. قرآن برای حافظ، قاری و حامل خود شفاعت می‌کند. امام عصر عجّل‌الله‌فرجه نیز طبق روایات چنین نقشی دارند و در قیامت، امّت را شفاعت می‌کنند.

نرسیدن به تمام حقیقت آن

آیات قرآن هفت بطن دارد و هر بطن‌اش دارای هفتاد بطن است. در فرهنگ اسلامی، عدد هفت و هفتاد نشان کثرت، یا دلیل بی‌نهایت است. بنابراین، مفاهیم والای قرآن بسیار عمیق بوده و برای ما قابل ادراک نیست. هرچقدر هم با آیات کلام الله آشنا شویم به کنه و حقیقت شان دست پیدا نمی کنیم.

وجود مقدّس حضرت ولی عصر عجّل‌الله‌فرجه نیز چنین است، اگر عمر نوح هم داشته باشیم و تمام عمرمان را برای معرفت امام زمان عجّل‌الله‌فرجه هدف کنیم، نمی‌توانیم به طور کامل به شناخت حضرت نائل شویم.

نعمت ارزشمند و نامتناهی

خدای سبحان در قبال تمامی نعمت‌هایی که به اهل دنیا عطا نموده، قرآن را به پیامبر صلّی‌الله‌علیه‌وآله ارزانی کرده است. در حقیقت خدای متعال پیامبر خود را از نعمتی برخوردار کرد که از تمام نعیم دنیایی قدر و ارزش بیشتری دارد.

وجود مقدس حضرت ولی عصر عجّل‌الله‌فرجه عِدل قرآن است. باید به این باور برسیم که نعمت محبّت و عرض ارادت به حضرت از همه دنیا و مافیها گرانقدرتر است. باید به حدّی از درک برسیم که هیچ چیز به اندازه پیوست با امام عجّل‌الله‌فرجه موجب خوشحالی و مسرّت‌مان نشود و با زبان حال و قال بگوییم:

آن کس که تو را شناخت جان را چه کند؟

فرزند و عیال و خانمان را چه کند؟

دیوانـه کنـی هـر دو جهـانش بخشـی

دیوانه ی تو هر دو جهان را چه کند؟

گاهی ناشکری‌ها، افسردگی‌ها و ناامیدی‌هایمان در زندگی به این جهت است که از قدر و قیمت نعمت ارتباط با امام عجّل الله فرجه غافلیم.

فردی به نام ابوهاشم جعفری خدمت امام هادی علیه‌السلام مشرّف شد تا از فقر مادّی و گرفتاری‌های مالی‌اش نزد امام عجّل‌الله‌فرجه شکایت کند. امّا قبل از اینکه صحبتش را آغاز کند امام هادی عجّل‌الله‌فرجه به او فرمودند : ابوهاشم! حاضری ده هزار درهم به تو داده شود ولی ولایت ما را از تو بگیرند؟ پاسخ داد: ابداً حاضر به چنین معامله‌ای نیستم. امام هادی علیه‌السلام سؤالشان را تکرار کرده و هر بار مبلغ بالاتری را عنوان کردند تا رقم به ثروتی بسیار زیادی رسید، ولی ابوهاشم همچنان جوابش منفی بود.

امام هادی علیه‌السلام در آخر به او فرمودند: تو که این همه سرمایه داری چرا با احساسِ نداری و فقر خود را آزار می‌دهی؟!»

شیعه باید با نشاط باشد، خرسند و راضی باشد زیرا در این عالم چیزی کم ندارد. ولایت امام معصوم علیه‌السلام و ارتباط با او بزرگترین نعمت است و باید برای شیعه احساس غنا و توانمندی ر به ارمغان بیاورد.

اگر به این باور برسیم، زندگیمان آب و رنگ دیگری می‌گیرد و وجودمان از خوشی و رضایت لبریز می‌شود.

راهبری و هدایت

«إِنَّ هذَا الْقُرْآنَ یهْدی لِلَّتی‏ هِی أَقْوَمُ وَ یبَشِّرُ»[۷]

«این قرآن به چیزی که استوارتر است هدایت می کند و مبشّر مومنین است.»

وجود مقدس حضرت ولی عصر عجّل‌الله‌فرجه به عنوان عِدل قرآن، هادی است. نقش حضرت «راهبری» است نه «راهنمایی». امام عجّل‌الله‌فرجه شما را می‌برد و به مقصد می‌رساند.

 تو پای به راه بر نه و هیچ مپرس

خود راه بگویدت که چون باید رفت 

اگر در زندگی به امام زمان عجّل‌الله‌فرجه توسّل و تمسّک داشته باشیم، حضرت اجازه نمی‌دهند درجا بزنیم و متوقف بمانیم. امام عجّل‌الله‌فرجه هادی است و دائماً ما را سیر می‌دهد. در پرتو ارتباط با امام، هیچ اشتغالی مانع حرکت‌مان نمی‌شود، سیری بدون انحراف داریم و در نهایت به مقصد می‌رسیم. ان شاالله.

بشارت دهنده

«یبَشِّرُ الْمُؤْمِنینَ»: قرآن برای همه مبشّر نیست و تنها به اهل ایمان و به دلداده‌های خدا و رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله بشارت می‌دهد. هر چقدر وجود مقدس ولی عصر عجّل‌الله‌فرجه را بیشتر باور کنیم، با نام مبشّر او بیشتر آشنا می‌شویم. حضرت به کسانی که او را باور دارند، بشارت می‌دهد. بشارت رشد روزافزون، بشارت محبوب بودن، بشارت مقبول بودن، بشارت پذیرش سلام‌ها و ارادت‌ها و…

زمانی که امام عصر عجّل‌الله‌فرجه به ما بشارت رشد را می‌دهند، هیچ غرور و عُجبی عارضمان نمی‌شود، زیرا وساطت خود را در این امر برای ما مشهود می‌کنند و می‌یابیم که برای رفع رذائل و کسب فضائل، تنها با دعا و لطف و عنایت امام عجّل‌الله‌فرجه توفیق، رفیق راه‌مان شده است.

«يَا مَنْ يَقْبَلُ الْيَسِيرَ وَ يَعْفُو عَنِ الْكَثِيرِ اقْبَلْ مِنِّي الْيَسِيرَ وَ اعْفُ عَنِّي الْكَثِيرَ»[۸]

از سوی دیگر، بشارت امام عجّل‌الله‌فرجه به رشد، با کرامت امام عجّل‌الله‌فرجه قرین و همراه است. حضرت، وجودی کریم هستند و کم‌ترین تغییر و قلیل‌ترین رشد ما خیلی به چشمشان می‌آید. امام عجّل‌الله‌فرجه بدون اینکه از ما عیب‌جویی و خرده‌گیری کنند، جنبه‌های کمالی وجودمان را به ما معرفی می‌نمایند.

شیوه‌های متنوع تذکر

«وَ لَقَدْ ضَرَبْنا لِلنَّاسِ فی‏ هذَا الْقُرْآنِ مِنْ كُلِّ مَثَلٍ لَعَلَّهُمْ یتَذَكَّرُون»[۹]

«ما در این قرآن هر مَثَلی را زدیم، شاید متذکّر شوند.»

زمانی که در محضر ولی عصر عجّل‌الله‌فرجه قرار می‌گیریم، حضرت برای هدایت ما شیوه‌های مختلفی را به کار می‌گیرند. گاهی از طریق قهر،  گاهی از طریق مهر، زمانی از طریق تعقّل و زمان دیگر با تدبّر هدایت‌مان می‌کنند،. حضرت ولی عصر عجّل‌الله‌فرجه از طرق مختلف زمینه رشد را برای ما فراهم می‌کنند تا اگر از یک طریق به وصال نرسیدیم، از راه دیگر وصل و قرب نصیب‌مان شود.

همچنانکه شخصی در زمینه‌ی علمی آموزش، در مطالب حفظی موفق است، و دیگری درس ریاضی‌اش خوب است و در حفظیات ضعف دارد، ما نیز هرکدام در یک بُعد یا ابعاد خاصی توان رشد و شکوفایی بهتری داریم و امام عصر عجّل‌الله‌فرجه مایل نیستند هیچ عاشقی حسرت بخورد و برای کسی که خواهان وصال است، متناسب با شرایط کمالی خودش، راه را باز می‌کنند.

در میان تشرف یافتگان خدمت حضرت هم مرجع تقلید داریم، هم بازاری، هم سبزی فروش داریم، هم کفّاش. در وادی عشق دست رد به سینه هیچ طالبی زده نمی‌شود و راه وصال برای همه عشاق باز است.

شایسته خضوع و تواضع

«إِذا قُرِئَ عَلَیهِمُ الْقُرْآنُ لا یسْجُدُون‏»[۱۰]

«هنگامی که قرآن بر آنها خوانده شود سجده نمی‌کنند.»

سجده، نماد خضوع است و خداوند گروهی را که در برابر قرآن خاضع نیستند سرزنش می‌کند. همان گونه که برای قرآن عظمت و حرمت خاصی قائل هستیم باید برای وجود مقدس امام عصر عجّل‌الله‌فرجه نیز عظمت قائل شده و خضوع خاصی را رعایت کنیم. همواره توجّه داشته باشیم مقام و منزلت امام عجّل‌الله‌فرجه با همه انسان‌های دیگر متفاوت است.

«لا یمَسُّهُ إِلاَّ الْمُطَهَّرُون‏»[۱۱]

مسّ و لمس کلمات، به هر زبانی حتی عربی بدون طهارت جائز است، اما مس نوشته‌های قرآن بدون طهارت، حرام است.

ما برای همه خوبان عالم ارزش فراوانی قائل هستیم، اما همه شهدا، علما، مراجع و اولیاء خاک زیر پای امام عصر عجّل‌الله‌فرجه هم نیستند.

به محضر مقدس حضرت عرض می کنیم:

آقای ما! شرمنده ایم که نسبت به شما ارادت خاص و در مقابل شما خضوع تام نداشتیم. با اینکه «لا یمَسُّهُ إِلاَّ الْمُطَهَّرُون‏»، همواره در نهایت پلیدی‌های نفسانی و آلودگی‌های باطنی خواهان ارتباط با امام‌مان بودیم.

مولای ما! شما دریای بی‌کران رأفت و کرامت هستید و هیچگاه به جهت آلودگی‌ها از ما کناره نگرفتید. باور داریم «لَم یَخلُ مِنّا»، در همه جمع‌های ما حضور دارید.

شما همچون قرآن، به راحتی در دسترس هستید. ببخشید اگر ما قرآن را قاب کردیم در گوشه‌ای گذاشتیم و فقط گاهی گرد و غبارش را پاک می‌کنیم.

توجه و تذکر

در روایات به ما آموخته‌اند کسی که روزانه کمتر از پنجاه آیه قرآن را تلاوت کند از غافلین است. امام عصر عجّل‌الله‌فرجه عِدل قرآن است، اگر هر روز بخشی از زمان‌مان را با حضرت صرف نکنیم، در شمار غافلین محسوب می‌شویم.

آقاجان! برآنیم تا هر روز به محضرتان عرض ادب و ارادت داشته باشیم و اوامر و نواهی شما را به جان بخریم، و بگوییم:

             آمدم ای شاه امانت کجاست؟             صید تو‌ام تیرو کمانت کجاست؟

مولا جان! سال‌ها آمدیم و رفتیم، خواندیم و شنیدیم و از شما گفتیم به این امید که روزی وصالتان نصیب‌مان شود. خدا نکند در شمار کسانی محسوب شویم که مصداق این بیت اند:

            پیِ مصلحت مجلس آراستند              نشستند و گفتند و برخاستند

آیت الله بهجت می‌فرمودند: هر گاه برای امام زمان عجّل‌الله‌فرجه دلتگ شدید، با تعشّق قرآن بخوانید.

آقا جان! می‌دانم به همان سادگی و سرعتی که قرآن اذن قرائت می‌دهد، شما اذن حضور می‌دهید.

یا صاحب الزمان! اَدرِکنا. مولا جان! ما را دریابید. می‌خواهیم از این پس به گونه دیگری قرآن بخوانیم. می‌خواهیم هر بار در محضر قرآن قرار گرفتیم احساس کنیم در کنار شما نشسته‌ایم، می‌خواهیم هم‌زمان، پذیرای قرآن و مفسر قرآن باشیم.

«السلام علیک حین تقرء و تبیّن.»[۱۲]

می خواهیم همراه با آداب تلاوت قرآن، آداب حضور در محضر شما را هم رعایت کنیم و برای تحقق این توفیق، عاجزانه به دعای شما نیازمندیم و می‌دانیم شما دعایمان می‌کنید. همانگونه که وقتی عبدالله بن زیاد به امام رضا علیه‌السلام عرض کرد: آقا! دعایم کنید و امام رضا علیه‌السلام فرمودند: فکر می‌کنی ما دعاگویت نیستیم؟ روز و شب دعایت می‌کنیم.

تاریخ جلسه: ۹۷/۲/۱۹ ـ جلسه ۱۱

«برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی»

[۱] فرازی از دعای ندبه

[۲] فرازی از دعای ندبه

[۳] جلد ۱، ص۳۳۱

[۴] سوره مبارکه نحل، آیه ۸۹

[۵] سوره مبارکه حدید، آیه ۹

[۶] سوره مبارکه اسراء، آیه ۸۲

[۷] سوره مبارکه اسراء، آیه ۹

[۸] اقبال الاعمال،  ج۱، ص۷۶

[۹] سوره مبارکه زمر، آیه ۲۷

[۱۰] سوره مبارکه انشقاق، آیه ۲۱

[۱۱] سوره مبارکه واقعه، آیه ۷۹

[۱۲] فرازی از زیارت آل یس