قربانی «وَفَدَینَاهُ بِذِبْحٍ عَظِیمٍ»[۱] «و او را در ازاى قربانىِ بزرگى باز رهانیدیم» قربانی، وظیفه دیگری از واجبات حج است كه در روز دهم انجام می‌شود. در این روز باید شتر، گاو یا گوسفند قربانی شود. عید قربان یا عید‌اضحی یادآور حكایتی عجیب و تكان دهنده است. حكایت پدر...
اسرار مِنی اهل لغت برای مِنی معانی آزمایش کردن، اندازه گرفتن، خون ریختن را ذکر کرده‌اند. و در معنای دیگر به آرزوها هم منی گفته می‌شود یعنی آرزوهایی که دست‌یابی و رسیدن به آن نه تنها سازنده نیست بلکه حجابی میان بنده و مولا ایجاد می‌کند، باید در این...
مشعرالحرام مشعر را هم خانواده با «شَعر» و«شعور» دانسته‌اند. شَعر (به فتح شین) به معنای مو است و شاید مشعر از آن رو مشعر نامیده شده که تمام معارف در آنجا چون مو ظریف و دقیق اند. در مشعر باید دقت داشت مبادا در محل شعور قرار گیریم اما...
عرفات برای ورود به عرفات باید در میقات نیت حج تمتع كرد اما میان این دو نیت فاصله عجیبی است. بار اول نیت عمره تمتع و بار دیگر نیت حج تمتع. برای احرام عمره باید بیرون از بیت العتیق مُحرم شد اما برای احرام حج تمتع می‌توان از بیت...
شرب زمزم مستحب است بعد از طواف و نماز طواف و قبل از ورود به سعی، مقداری از آب زمزم نوشید و بر سینه و شكم ریخت. هیچ عملی در مسجدالحرام در حصار دنیای مادی باقی نمی‌ماند. آب زمزم چون حجرالاسود ظاهری دارد و باطنی. ظاهرش همان آبی است...
طواف طواف از حجر آغاز می‌شود از محلی كه عطر ولایت از آن استشمام می‌شود اگر طواف سنبل زندگی حقیقی و تلاش در بندگی باشد یعنی زندگی حقیقی هركس از كنار امام زمانش و در سایه ولایت آغاز می‌شود. حاجی در طواف میان دو دست راست طواف می‌كند؛ زیرا...
کعبه این خانه قدیمی‌ترین خانه است؛ زیرا زمانی كه همه جا زیر آب رفت (زمان حضرت نوح) خانه خدا باقی ماند و غرق نشد. طبق فرموده امام صادق علیه‌السلام خانه خدا، عتیق است. عتیق به معنی آزاد است یعنی تمام خانه ها سَكَنه دارد ولی كعبه، خانه خالی از...
ورود به مسجدالحرام از قهر خدا به مهرش، از خوف نسبت به او به رجای عنایتش پناهنده شوید، از آتش فراق مولی به خنکای وصالش پناه ببرید. حاجی هنگام ورود به مسجدالحرام خدا را با عنوان «یا جوادُ یا کریم» مورد خطاب قرار می‌دهد. معشوق، جواد و بخشنده است و...
میقات میقات، مكان و زمان قرار و مقدمه عاشقی است. میقات كوره عشقی است كه نیت‌ها درآن از هر ناخالصی پاك می شود و ناب می‌گردد و انجام مناسك روان‌تر، راحت‌تر و دلنشین‌تر می‌شود. ما در میقات نیت می‌كنیم، مُحرم می‌شویم و سفری از دنائتِ طبیعت به روحانیت فطرت...
حج حج، قصد وجودی است كه در اوج عظمت قرار دارد، دیدار معشوقی است كه عاشق، سالها انتظار وصالش را در سر داشته، هجرتی ملكوتی است كه مهاجر را از تمام تعلقاتش رها می‌كند. ضیافتی است كه انسان را تا مقام ضیف اللهی ارتقاء می بخشد و فضایی است...